Me lirimin e aktivistit dhe kritikut rus të Kremlinit, Andrey Pivovarov, në një shkëmbim të madh të të burgosurve mes Perëndimit dhe Moskës më 1 gusht, pyetja e vjetër – nëse Alexander Vulin kishte ndonjë rol në arrestimin e tij – është ngritur edhe sot.
Zëvendëskryeministri, Vulin, në kohën kur Pivovarov u arrestua në Rusi në vitin 2021, ishte ministër i Policisë së Serbisë.
Pas daljes nga burgu, Pivovarov, në një intervistë për të përjavshmen serbe “Radar”, deklaroi se është arrestuar pas informacioneve se Vulin gjoja ua ka përcjellë shërbimeve ruse të sigurisë.
Gazetari dhe aktivisti Vladimir Kara-Murza, aktivisti Andrey Pivovarov dhe aktivisti i opozitës Ilya Yashin i drejtohen një konference shtypi më 2 gusht në Bon, Gjermani, një ditë pasi u liruan si pjesë e një shkëmbimi të të burgosurve Lindje-Perëndim.
Analisti i politikës së jashtme, Boshko Jakshiq, tha për Radion Evropa e Lirë (RSE) se është një “problem i madh” nëse ai me të vërtetë e ka bërë atë.
“Një përgëzim i tillë i Moskës për jetët e njerëzve që më pas përfundojnë në burg është sjellje vërtet çnjerëzore për të thënë të paktën. Dhe në të njëjtën kohë, është politikisht më shumë se e dëmshme nga pikëpamja e atyre që mbrojnë demokracinë dhe lirinë. Nga këndvështrimi i atyre që nuk e bëjnë, është shumë e dobishme”, ka vlerësuar Jakshiq.
Tre vjet më parë, të njëjtat pretendime u bënë për herë të parë nga gazetari dhe aktivisti rus Vladimir Kara-Murza.
Vulin më pas mohoi të gjitha akuzat dhe njoftoi një padi kundër Kara-Murza. Partia e tij, Lëvizja Socialiste, nuk iu përgjigj pyetjes së RFE-së nëse ka pasur ndonjëherë një çështje gjyqësore.
Çfarë thanë anëtarët e opozitës ruse për Vulin?
Përfaqësuesit e organizatave opozitare nga Rusia mbajtën një seminar në Beograd në fillim të majit 2021, pasi nuk u lejuan ta bënin këtë në Rusi.
Në fund të atij muaji, Andrei Pivovarov u arrestua.
Në një intervistë për “Radar” më 18 gusht, Pivovarov tha se Vulin e konsideron bashkëpunëtor të autoriteteve ruse në arrestimin e tij.
Edhe pse, beson ai, arsyeja kryesore e arrestimit të tij ishte qëllimi i tij për të kandiduar për Dumën e Shtetit Rus, ai beson se roli i supozuar i Aleksandër Vulin në këtë rast “ngriti nivelin e reagimit” të autoriteteve në Rusi.
Në dhjetor të vitit 2021, gazetari dhe aktivisti rus Vladimir Kara-Murza i tha Radios Evropa e Lirë se arrestimi i Pivovarov erdhi pasi Vulin, në atë kohë ministri i Policisë së Serbisë, informoi njeriun e parë të Këshillit të Sigurimit të Federatës Ruse, Nikolai. Patrushev, për një takim të aktivistëve rusë, të cilët, siç u tha, ishin përgjuar.
“Ai ia dorëzoi transkriptet e pjesëmarrësve të forumit Sekretarit të Këshillit të Sigurimit të Rusisë, Nikolai Platonovich Patrushev”, tha ai për Radion Evropa e Lirë në fund të vitit 2021.
Kara-Murza pretendon se Agjencia Serbe e Sigurisë dhe Informacionit (BIA) gjithashtu luajti një rol në arrestimin e Pivovar.
As MPB dhe as BIA nuk iu përgjigjën kërkesës së RSE për të konfirmuar apo mohuar deklaratat e opozitës ruse.
MPB-ja njoftoi në janar të vitit 2022 se “është gënjeshtër se anëtarët e opozitës ruse janë përgjuar në Beograd” dhe se ministri i atëhershëm i Policisë ia dorëzoi transkriptet e atyre bisedave Patrushevit.
Vetë Kara-Murza u arrestua më vonë në Rusi, ku u dënua me 25 vjet burg për “tradhti të lartë”, përhapjen e “informacioneve të rreme” për ushtrinë ruse dhe punën e paligjshme për një organizatë “të padëshirueshme”.
Ashtu si Pivovarov, ai u lirua nga një burg rus më 1 gusht, në një shkëmbim të burgosurish midis Moskës dhe Perëndimit.
Takimi mes Vulin dhe Patrushev para arrestimit
Dy javë para arrestimit të Pivovarov, në mesin e majit 2021, Alexander Vulin u takua me Sekretarin e Këshillit të Sigurimit të Rusisë Nikolai Patrushev gjatë një vizite dy-ditore në Rusi.
Në atë kohë, ai vuri në dukje se “marrëdhëniet midis Serbisë dhe Rusisë nuk kanë qenë kurrë në një nivel më të lartë”.
“Patrushev shprehu gatishmërinë e tij të madhe për të vazhduar bashkëpunimin me Serbinë dhe që të gjitha strukturat tona të sigurisë të punojnë së bashku në tema të përbashkëta,” tha Vulin në atë kohë.
Megjithatë, nuk ka të dhëna zyrtare dhe publike që do të vërtetonin rolin e Alexander Vulin në arrestimin e Pivovarov.
“Ne kemi vetëm dëshmitë e njerëzve që, në mënyrë shumë simptomatike, pas takimit në Beograd, u arrestuan pas kthimit të tyre në Rusi. Nuk duhet të jetë Sherlock Holmes të konkludojë se (Pivovarov) është arrestuar në bazë të një informacioni nga Beogradi, por atje nuk është dëshmi për këtë tip.” , sipas analistit Boshko Jakshiq.
Analisti i politikës së jashtme Boshko Jakshiq beson se nuk ka vullnet të mjaftueshëm nga ana e autoriteteve në Beograd për të hetuar pretendimet e aktivistëve rusë.
Sipas mendimit të tij, do të mund të vërtetohej nëse pretendimet e opozitarëve rusë janë të vërteta nëse do të niste një hetim.
“Por nuk ka një hetim të tillë, prandaj ndoshta është e pamundur të vërtetohen ato”, thotë ai.
“Sepse ai që supozohet të të provojë, mbron atë që ia ka dorëzuar të gjithë Moskës. E kam fjalën për të gjithë qeverinë këtu. Ajo e mbron atë dhe kështu rrethi mbyllet”, thotë Jakshiq.
Aleksandar Vulin dhe Nikoyal Patrushev, në një takim në Moskë, 3 dhjetor 2021, ilustrim.
Lexoni edhe këtë:
Vulin: Unë nuk i kam dhënë informacion për opozitarët rusë shërbimit sekret atje
Të dy zyrtarët u takuan disa herë të tjera atë vit.
Gjatë takimit në Moskë më 3 dhjetor, Vulin i tha Patrushevit se Serbia “nuk do të jetë kurrë pjesë e hapësirës për të nisur një fushatë kundër Rusisë dhe udhëheqjes së saj”.
Në atë takim u tha se vendet e lira duhet t’i rezistojnë “revolucioneve me ngjyra”.
Revolucioni me ngjyra është emri i përdorur për përmbysjen e regjimeve autoritare, siç ishte rasti në Ukrainë në 2004/5. Kjo ngjarje njihet si Revolucioni Portokalli.
Pse u arrestua Andrei Pivovarov?
Pivovarov, ish-drejtori ekzekutiv i lëvizjes tashmë të zhdukur pro-demokratike Open Russia, u arrestua në maj 2021 në aeroportin e Shën Petersburgut, pak para se avioni i tij të nisej për në Varshavë.
Në korrik 2022, ai u dënua me katër vjet burg me akuzën se ishte kreu i një “organizate të padëshiruar”.
Pak ditë para arrestimit të tij, Pivovarov njoftoi shpërbërjen e “Rusisë së Hapur” të tij.
Kjo organizatë, e lidhur me ish-manjatin e naftës dhe kritikun e Kremlinit, Mikhail Khodorkovsky, u mbyll për të mbrojtur punonjësit dhe mbështetësit nga presioni dhe represioni në rritje i qeverisë.
Ligji për “organizatat e padëshirueshme”, i miratuar në Rusi në 2015, është një nga rregulloret e vendosura nga Kremlini për të ushtruar presion mbi një sërë organizatash jofitimprurëse dhe joqeveritare që morën fonde nga burime të huaja, kryesisht nga Evropa dhe SHBA.
Lidhjet e Vulin me shërbimet e inteligjencës ruse
Aleksandar Vulin, i cili është një partner koalicioni për një kohë të gjatë i Partisë Progresive Serbe në pushtet, është i njohur për lidhjet e tij të ngushta me Rusinë dhe udhëheqjen e saj shtetërore.
Anulimi i mikpritjes për aktivistët rusë kundër luftës në Beograd filloi në verën e vitit 2023, ndërsa Vulin ishte kreu i agjencisë së inteligjencës së Serbisë.
Disa shtetas rusë, të cilët erdhën në Serbi pas fillimit të luftës në Ukrainë si kundërshtarë të regjimit të Putinit, u urdhëruan të largoheshin nga Serbia me arsyetimin se ata ishin një “kërcënim sigurie”.
Lidhjet e ngushta të Vulin me drejtuesit e sektorit të sigurisë dhe inteligjencës ruse u vërtetuan edhe nga medalja që ai mori nga strukturat më të larta shtetërore në Rusi.
Ai mori një urdhër nga Shërbimi Federal i Sigurisë Ruse (FSB) për “profesionalizëm të jashtëzakonshëm dhe kontribut në bashkëpunimin e shërbimeve serbe dhe ruse”, dhe nga presidenti i Rusisë Vladimir Putin Urdhrin e Miqësisë.
Që nga fillimi i pushtimit të Ukrainës, Vulin ka qenë disa herë në Rusi. Gjatë vizitave të tij në Moskë, ai vazhdimisht thekson se Serbia nuk do të vendosë sanksione ndaj Kremlinit.
Vulin me Lavrovin për përmirësimin e “partneritetit strategjik” mes Serbisë dhe Rusisë
Në dekadën e kaluar ka mbajtur një sërë pozitash në Qeveri – duke filluar nga drejtori i Zyrës për Kosovën, përmes Ministrit të Punës dhe Politikës Sociale e deri te Ministri i Mbrojtjes dhe më pas në Polici.
Pas dorëheqjes nga posti i kreut të BIA-s, ai ishte pa post shtetëror për disa muaj, për t’u rikthyer në Qeverinë e Serbisë në maj si nënkryetar i ngarkuar për përmirësimin e bashkëpunimit me vendet e BRICS, përfshirë Rusinë.