Presidenti amerikan, Donald Trump dëshiron të negociojë një marrëveshje me Ukrainën, sipas së cilës Kievi do t’i garantonte furnizimin me burimet e rralla të tokës, elementë kritikë të përdorur në elektronikë, në këmbim të ndihmës ushtarake të SHBA-së.
Me këtë, Trumpi është akuzuar menjëherë për shfrytëzimin e pushtimit të Rusisë për përfitime materiale. Kancelari gjerman, Olaf Scholz, e ka quajtur planin “egoist”.
Megjithatë, media ukrainase “Kyiv Independent” ka raportuar se ideja mund të ketë origjinën në Kiev si një shtytje për të ruajtur dërgesat e armëve nga SHBA-ja.
Duke folur me gazetarët në Shtëpinë e Bardhë të hënën, Trumpi ka deklaruar se donte “barazim” nga Ukraina për mbështetjen e deritashme të Washingtonit në vlerë “afër 300 miliardë dollarësh”.
“Ne po i themi Ukrainës se ata kanë ‘toka të rralla’ shumë të vlefshme. Ne po kërkojmë të bëjmë një marrëveshje me Ukrainën, ku ata do të na e kthejnë atë që ne po u japim, me tokat e tyre të rralla dhe gjëra të tjera”, ka deklaruar Trump, raporton The Guardian.
“Toka të rralla” është një term që përdoret për një grup prej 17 elementësh, të çmuar për vetitë e tyre unike magnetike dhe elektrokimike. Ato përdoren në shumë produkte moderne, nga telefonat inteligjentë te bateritë e automjeteve elektrike e deri te ilaçet për trajtimin e kancerit.
Kina është deri tani prodhuesi më i madh në botë i këtyre elementëve, me rreth 70% të prodhimit global. Elementët janë cilësuar si kritikë nga Shërbimi Gjeologjik i SHBA-së për shumë sektorë, duke përfshirë mbrojtjen kombëtare, teksa Washingtoni po synon të zvogëlojë varësinë e tij nga Pekini.
Kancelari gjerman ka kritikuar politikën e jashtme transaksionale të Trumpit, duke thënë se “kjo do të ishte shumë egoiste”. Gjermania është donatori i dytë më i madh ushtarak i Ukrainës pas SHBA-së.
Burime të tilla për të cilat flet Trumpi, do të përdoreshin më mirë për rindërtimin e Ukrainës pas luftës, sipas Scholz, i cili ka folur pas një takimi të liderëve të BE-së në Bruksel të hënën.
“Kyiv Independent” ka cituar një burim në zyrën presidenciale të Ukrainës duke thënë se një marrëveshje mbi burimet e vendit me aleatët ishte në fakt pjesë e “planit të fitores” të Volodymyr Zelenskyt.
Presidenti ukrainas ua ka prezantuar propozimin liderëve të huaj gjatë fushatës presidenciale të SHBA-së, duke e ditur se një administratë Trump do të shtonte presionin ndaj Kievit për të arritur një marrëveshje me Moskën.
Plani ofron marrëveshje për depozitat strategjike të mineraleve në Ukrainë për të cilat Zelensky ka thënë se vlejnë triliona dollarë. Ato përfshinin uraniumin, titanin, litiumin dhe grafitin, të cilat nuk janë metale të rralla të tokës, por edhe “burime të tjera me vlerë strategjike”.
Moska ka thënë të martën se dëshira e Trumpit për metale të rralla tokësore ishte një ofertë e qartë për Ukrainën për të blerë ndihmën e SHBA-së.