Gati tre javë pas nisjes së protestave të të rinjve të Gen Z në Marok, qeveria ende nuk ka reaguar, ndërsa sistemi gjyqësor ka vepruar me shpejtësi.
Të mërkurën, më 15 tetor, Gjykata e Apelit në Agadir dënoi 17 persona të akuzuar për “djegie të qëllimshme të mjeteve të tjera”, “dëmtime të pronës publike dhe private” dhe “bllokim të rrugëve me barrikada” gjatë trazirave që shoqëruan protestat. Tre të pandehur morën 15 vjet burg, njëri 12 vjet, nëntë të tjerë 10 vjet dhe disa të tjerë nga 3 deri në 5 vjet burg.
Numri dhe ashpërsia e dënimeve pasqyrojnë rolin e gjyqësorit në shtypjen e një pjesë të të rinjve marokenë që kërkojnë përmirësim të arsimit, shëndetësisë, akses më të gjerë në tregun e punës dhe dorëheqjen e qeverisë së Kryeministrit Aziz Akhannouch.
Sipas Omar Arbib nga Shoqata Marokene për të Drejtat e Njeriut (AMDH), që nga 27 shtatori janë arrestuar rreth 2 mijë persona në të gjithë vendin. Afërsisht 1 200 janë paraqitur në prokurori ndërsa rreth 300 janë liruar, ndërsa pjesa tjetër po ndiqet penalisht, përfshirë një numër të konsiderueshëm të miturish.
Trazirat në Aït Amira
Vendimet e Agadirit shkaktuan trazira në Aït Amira, një zonë rurale 50 km larg Agadirit, ku të rinjtë e Gen Z u mblodhën çdo mbrëmje midis 27 shtatorit dhe 9 tetorit para se të kalonin në protesta javore.
Në këtë zonë me 100 mijë banorë, mungesa e shërbimeve shëndetësore, rrjetit të ujësjellës-kanalizimeve dhe mundësive për punësim ka nxitur pakënaqësi të thellë.
Dënimet e 15 tetorit interpretohen si një paralajmërim për qytetarët që guxojnë të denoncojnë këto realitete sociale që ndajnë shoqërinë marokene.
Valë e re represioni ka përfshirë edhe persona që nuk kanë lidhje me protestat e Gen Z. Një rast është ai i Ayoub M., 34 vjeç, i cili u arrestua për logon “GenZ 212” dhe sloganit “Free Palestine” në dy bluza. Ai ndodhet në paraburgim dhe pret gjyqin më 27 tetor.
Edhe ata që u përpoqën të vepronin si “ndërmjetësues” u penalizuan. Soufiane Kert, 30 vjeç, aktiv në mbrojtjen e të drejtave për shëndet dhe arsimin, u arrestua ndërsa përpiqej të qetësonte të rinjtë gjatë protestave.
Një postim në Facebook mund të të çojë në burg
Mohammed Bazigh nga Guelmim u dënua më 15 tetor me 5 vjet burg për “nxitje dhune përmes rrjeteve sociale”, pasi kishte bërë thirrje për protesta si pjesë e lëvizjes Gen Z.
Khadija Ryadi, sekretare e përgjithshme e AMDH-së, shprehet:
Arrestimet për një postim në Facebook ose thirrje për protestë nuk janë të reja në Marok. Autoritetet gjithmonë përpiqen të shuajnë lëvizjet protestuese që në fillim dhe të frikësojnë njerëzit para se të dalin në rrugë.
Megjithatë, në një fjalim më 10 tetor para Parlamentit, Mbreti Mohammed VI iu përgjigj dy kërkesave kryesore të protestuesve, krijimin e vendeve të punës dhe përmirësimin e arsimit dhe shëndetësisë, duke kërkuar nga ministrat të veprojnë më shpejt.
Derisa qeveria ka reaguar vetëm me deklarata, grupet Gen Z ka ftuar të rinjtë dhe qytetarët të organizojnë protesta paqësore në të gjithë vendin, duke treguar vendosmërinë e tyre të palëkundur.