Si një ndjenjë déjà vu.
Ditët e fundit, valët e arrestimeve kanë tronditur Turqinë, duke marrë formën e një spastrimi kundër kundërshtarëve politikë të presidentit Rcep Tayip Erdogan, dhe në veçanti përfaqësuesve politikë kurdë.
Gati 300 “anëtarë të dyshuar të organizatave terroriste” janë arrestuar gjatë pesë ditëve të fundit në një operacion që synon Partinë e Punëtorëve të Kurdistanit (PKK) në të gjithë Turqinë, njoftoi Ministri i Brendshëm Ali Yerlikaya të martën, më 18 shkurt.
Midis tyre ka shumë anëtarë të Partisë për Barazi Popullore dhe Demokraci (DEM), një parti e akuzuar nga Ankaraja si zëdhënëse e milicisë kurde të klasifikuar si terroriste në Turqi, Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimin Evropian.
Në të njëjtën kohë, presioni gjyqësor po intensifikohet ndaj përfaqësuesve në krye të bashkive të mbajtura nga opozita, në një përpjekje të qartë të qeverisë qendrore për të dobësuar dhe përçarë kampin kundërshtar përpara zgjedhjeve presidenciale të 2028-ës, gara për të cilën është duke u zhvilluar mirë dhe me të vërtetë.
Ashtu si në muajt para zgjedhjeve presidenciale të majit 2023, të fituara pa pengesa nga Recep Tayip Erdogan, arrestimet synojnë intelektualë, artistë, gazetarë apo biznesmenë që nuk kanë lidhje me çështjen kurde. Sipas Sozcu, një e përditshme opozitare, ndërsa goditja e qeverisë turke intensifikohet, numri i të arrestuarve në vend është rritur me 50 mijë në gjashtë muajt e fundit.
Situata aktuale represive në Turqi mund të pasqyrojë një ankth më të përgjithshëm nga ana e regjimit “në një klimë ekonomike të degraduar dhe pakënaqësi popullore në rritje”, vëren Ahmet Insel, një ekonomist dhe shkencëtar politik turk, i cili specifikon se partia presidenciale ka humbur shumë pikë në sondazhet e opinionit që nga debakli i saj në zgjedhjet komunale të 202 marsit.
“Në arrogancën që ka kapluar sot pushtetin autokratik të Erdoganit, në aspektin e politikës së brendshme, jo vetëm lëvizja kurde, por çdo protestë dhe çdo fjalim që kritikon reisin dhe pushtetin është i shtypur”, vijon politologu.
Një gjykatë e Stambollit të enjten lëshoi një ndalim të udhëtimit jashtë vendit për dy drejtues të Shoqatës Turke të Industrisë dhe Biznesit (Tusiad) për përpjekjen për të ndikuar në procedurat në vazhdim pasi kritikuan numrin në rritje të hetimeve penale që synojnë figurat e CHP-së.
Kreu i partisë Özgür Özel akuzon Recep Tayyip Erdogan për “vazhdim të traditës puçiste”.
Mjaft për ta bërë opozitën më të rrezikshme në sytë e pushtetarëve.
Prokuroria turke kërkoi veçanërisht të martën deri në katër vjet burg dhe një ndalim politik kundër kryetarit të Stambollit Ekrem Imamoglu, në detyrë që nga viti 2019.
Këtë herë, ai u dënua për “përpjekje për të ndikuar në një gjyqtar, një ekspert ose një dëshmitar”, për sugjerimin e natyrës politike pas procedimeve ligjore të nisura kundër komunave të Partisë së Popullit të “Kthimit të Partisë Republikane”.
Spastrim kurd
Mehmet Alkan (DEM), kryebashkiak i qarkut të Karsit në Turqinë lindore me shumicë kurde, u dënua gjithashtu me gjashtë vjet e tre muaj burg për përkatësi në një organizatë të armatosur terroriste. Një vendim i konsideruar nga përfaqësuesi i partisë së majtë prokurde në rajon si “shembulli më i qartë i politizimit të gjyqësorit dhe përdorimit të ligjit si mjet”.
Kryetari i bashkisë pritet të shkarkohet nga detyra dhe të zëvendësohet nga një administrator i emëruar nga qeveria, një politikë e tutelës e përhapur nga partia presidenciale (AKP, Partia e Drejtësisë dhe Zhvillimit) gjatë gjendjes së jashtëzakonshme që pasoi grushtin e dështuar në vitin 2016.
Më 11 shkurt, ishte radha e Abdullah Zeydan, kryebashkiaku i Van dhe gjithashtu një anëtar i të njëjtit në mbështetje të DEM-it.
Theksimi i represionit ndaj figurave politike prokurde ngre pikëpyetje, ndërsa, megjithëse Kushtetuta nuk e lejon atë të kandidojë për një mandat të ri në vitin 2028, Recep Tayip Erdogan nuk ka ndërmend të largohet nga pallati pas njëzet vjetësh në pushtet.
Për të zgjatur mbretërimin e tij, presidenti mund të ndryshojë Kushtetutën ose të thërrasë zgjedhje të parakohshme. Në të dyja rastet, ai do të ketë nevojë për votues kurdë, kështu që s që DEM përfaqëson forcën e tretë politike në vend.
Synimi i partive pro-kurde vjen gjithashtu në një kohë kur negociatat po zhvillohen aktualisht, nëpërmjet përfaqësuesve të DEM-it, midis liderit të burgosur të PKK-së Abdullah Öcalan dhe qeverisë turke.
Në një gjest të papritur, ky i fundit nisi në tetor fillimin e një dialogu me makthin e tij, duke e urdhëruar atë të vepronte për çmilitarizimin e trupave të tij me synimin për një paqe të qëndrueshme me kurdët e Turqisë.
Aktivisti, i cili është arrestuar që nga viti 1999, pritet të japë së shpejti një mesazh të shumëpritur duke përshkruar një udhërrëfyes për paqen, tha bashkëkryetari i DEM-it të mërkurën, pas gjashtë ditësh takimesh me krerët e lartë të Qeverisë Rajonale të Kurdistanit irakian, e cila, së bashku me forcat kurde siriane, mbështet procesin e paqes të nisur nga Ankaraja.
Pse atëherë të sulmoni liderët e një partie thelbësore për suksesin e saj?
“Është e vështirë të dihet. Është e mundur që duke rritur represionin ndaj aktorëve kurdë dhe mbështetësve të tyre politikë në Turqi, Erdogan dëshiron të qetësojë reagimet e qarqeve nacionaliste turke që janë shumë armiqësore ndaj çdo marrëveshjeje me PKK-në dhe në përgjithësi çdo marrëveshjeje me kurdët”, përfundon Ahmet Insel.
Marrë nga L’Orient Le-Jour, përshtatur për Albanian Post