Abuzimi i të dyshuarve nga oficerët e policisë është ende i pranishëm në Serbi, prandaj autoriteteve u kërkohet të miratojnë dhe zbatojnë një strategji koherente për të çrrënjosur një trajtim të tillë, sipas raportit të publikuar sot nga komiteti kundër torturës i Këshillit të Evropës.
Në një raport për një vizitë ad hoc në Serbi në mars 2023, Komiteti Evropian për Parandalimin e Torturës dhe Trajtimit ose Ndëshkimit Çnjerëzor ose Degradues (CPT) thekson se delegacioni i tij mori pretendime të shumta për keqtrajtim fizik të të dyshuarve për krime nga oficerët e policisë, kryesisht në zonën e Beogradit.
“Këto akuza përfshijnë grushte, shuplaka, shqelma dhe shkopinj, si dhe raste të vendosjes së një qese plastike mbi kokë të të dyshuarve për krime dhe administrimit të goditjeve elektrike nga një pajisje dore, për të nxjerrë rrëfime apo informacione nga personat e ndaluar”, thekson KPT në raport.
Departamentet hetimore të Burgut të Qarkut në Novi Sad dhe IEVP në Sremska Mitrovicë morën disa akuza për abuzim fizik dhe përdorim të tepruar të forcës, që konsistonin në goditje me shuplakë, shkelma dhe grushta, shtoi ai.
Komiteti konkludon se trajtimi policor i personave të privuar nga liria, veçanërisht në zonën e Beogradit, nuk është përmirësuar që nga vizitat në 2017 dhe 2021, dhe shpreh keqardhjen për përpjekjet e bëra nga autoritetet serbe për të luftuar keqtrajtimin dhe zbatimin e rekomandimeve të mëparshme deri më tani kanë qenë të pjesshme dhe fragmentare.
“Mungesa e aktivitetit të autoriteteve serbe për të zbatuar rekomandimet e KRRT-së për të çrrënjosur abuzimin policor paraqet një mungesë vullneti për të bashkëpunuar plotësisht me Komitetin. Komiteti beson se do të ndërmerren veprime të bashkërenduara për zbatimin e rekomandimeve të përfshira në raport,” ai tha.
Në raport, Komiteti konkludon se personat e ndaluar nga policia janë ende në rrezik keqtrajtimi, i cili në disa raste mund të jetë torturë.
Gjetjet e vizitës ad hoc në vitin 2023 tregojnë se ndryshimi i nevojshëm i paradigmës në marrjen në pyetje të të dyshuarve për krime nuk është zbatuar dhe se ekziston nevoja që autoritetet serbe të prezantojnë regjistrimin sistematik audio-video të të gjitha marrjeve në pyetje të kryera nga policia. thuhet në raport.
Në lidhje me masat për mbrojtjen nga keqtrajtimi, Komiteti u bën thirrje veçanërisht autoriteteve serbe që të sigurojnë që e drejta për qasje në avokat të zbatohet në mënyrë efektive që nga momenti i privimit të lirisë.
Komiteti gjithashtu u bën thirrje autoriteteve serbe që të miratojnë dhe zbatojnë një strategji koherente për të çrrënjosur abuzimin policor që duhet të përfshijë një mesazh të tolerancës zero për abuzimin policor nga niveli më i lartë politik dhe trajnimin e detyrueshëm të inspektorëve të policisë në aftësitë e intervistimit hetimor.
Fokusi i vizitës ad hoc në Serbi ishte trajtimi policor i personave të privuar nga liria dhe efektiviteti i hetimeve për pretendimet për abuzim nga policia, thuhet në raport, duke shtuar se kushtet e ndalimit dhe trajtimit të të paraburgosurve në katër burgje dhe të miturve. janë ekzaminuar edhe shkelësit në Institucionin Korrektues, shtëpia për të mitur (VPD) në Krushevc.
Në VPD-në e Krushevcit, siç u tha, delegacioni i Komitetit mori akuza të shumta për keqtrajtime, të përbërë nga shuplaka dhe goditje me shkopinj gome në kofshët dhe të pasmet e të miturve nga personeli, si një formë ndëshkimi trupor në lidhje me rastet e dhunës midis të burgosurve, përpjekje për të shpëtuar ose mosbindje
Komiteti rekomandon që autoritetet serbe të ndërmarrin veprime të përbashkëta për të promovuar ndryshimin e kulturës në VPD të Krushevcit, në mënyrë që të sigurojnë që stafi të jetë i trajnuar dhe pajisur në mënyrë adekuate për t’u marrë me rastet e sjelljes sfiduese pa përdorur keqtrajtim të të miturve.
Kur bëhet fjalë për efektivitetin e hetimeve prokuroriale, Komiteti thekson se ka konstatuar mungesë të shpejtësisë dhe tërësishme në hetimin e rasteve të keqtrajtimit të dyshuar nga oficerët e zbatimit të ligjit dhe mungesën e teknikave adekuate hetimore.
Komisioni shton se është pro riorganizimit të punës së prokurorëve me emërimin e prokurorëve të specializuar dhe përshtatjes së teknikave të hetimit.
Lidhur me kushtet në burgjet serbe, Komiteti thekson se ka vërejtur mbipopullim të madh në njësitë hetimore të disa objekteve të vizituara.
Komiteti përmend shembullin e Burgut të Qarkut në Novi Sad, duke deklaruar se të paraburgosurit kishin më pak se dy metra katrorë hapësirë, pasi që në qelitë prej 3.8 metrash katrorë ishin secili nga dy persona.
Është vërejtur edhe gjendja e keqe e inventarit (dyshekë të vjetër, shtretër të ndryshkur, mure të rrënuara dhe të lagura), si dhe kushte të papërshtatshme higjienike (sanitare të vjetruara, dushe të pamjaftueshme, infektim me çimka), thuhet në raport.
“Kombinimi i mbipopullimit të rëndë dhe kushteve të këqija materiale dhe neglizhencës së vërejtur në burgjet e vizituara mund të përbëjë trajtim çnjerëzor dhe degradues,” tha ai.
U shtua se regjimi i aktiviteteve që u ofrohej personave në paraburgim ishte ende shumë i dobët dhe se këta persona kalonin të paktën 22 orë në qeli çdo ditë.
Në raport, komisioni ka paraqitur rekomandime konkrete për tejkalimin e këtyre mangësive.