Shqipëria dhe Kosova në epokën e Inteligjencës Artificiale: Përgatitja për një të ardhme Inovative dhe sfidat në sigurinë kombëtare dhe turizmin

Nga Blerim Gjeladini

2024 shihet si një vit i cili hap horizonte të reja të progresit në fushën e Inteligjencës Artificiale (IA), me pritshmëri për avancime të mëtejshme në modele të sofistikuara të përpunimit të gjuhës natyrore. Këto zhvillime pritet të ndikojnë thellësisht në shumë sektorë, duke përfshirë shëndetësinë, arsimin, financat, prodhimin dhe logjistikën, duke ofruar zgjidhje më të personalizuara dhe efikase.

2023 ishte një vit i shënuar nga ngjarje të rëndësishme në aspektin geopolitik dhe makroekonomik, tensione ndërkombëtare të papritura, ndryshime klimatike, dhe hapa të rëndësishëm në fushën e IA. Avancimet teknologjike dhe ndryshimet në perceptimin dhe diskutimet rreth rregullimit të IA ishin të dukshme.

Në Kosovë, përdorimi i teknologjisë së IA-së arriti të parandalojë një sulm terrorist, duke demonstruar potencialin e saj të jashtëzakonshëm në fushën e sigurisë kombëtare. Ky rast shërbeu si një shembull i fuqisë së IA-së në mbrojtjen e qytetarëve dhe në luftën kundër ekstremizmit.

Në Shqipëri, përdorimi i mediave sociale dhe teknologjive të reja ndihmoi në arritjen e një bumi turistik të paparë në historinë e vendit. Shtimi i vizitorëve dëshmoi se si IA dhe platformat dixhitale mund të ndikojnë pozitivisht në promovimin e destinacioneve turistike dhe në zhvillimin ekonomik.

Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha në lidhje me përdorimin e IA-së në sigurinë kombëtare dhe mbrojtjen nga sulmet kibernetike. Shqipëria dhe Kosova duhet të vazhdojnë të investojnë në teknologjitë e sigurisë kibernetike për të mbrojtur infrastrukturat kritike dhe të dhënat e qytetarëve.

Për më tepër, zhvillimi i IA-së në sektorin e turizmit kërkon një angazhim të vazhdueshëm për të përmirësuar shërbimet për turistët. Kjo përfshin aplikimin e IA-së në analizën e të dhënave për të kuptuar preferencat e turistëve, personalizimin e ofertave turistike dhe përmirësimin e përvojës së vizitorëve.

2024 pritet të sjellë avancime të reja në IA, duke përfshirë zhvillime në teknologjitë që ndihmojnë njerëzit me aftësi të kufizuara, të moshuarit, dhe grupe të tjera, duke përmirësuar cilësinë e jetesës dhe pavarësinë e tyre.
Në Shqipëri dhe Kosovë, kjo periudhë shënon një moment vendimtar për të përqafuar dhe integruar IA në strukturat ekonomike dhe sociale.

Kjo kërkon angazhimin e institucioneve arsimore, qeveritare dhe bizneseve në diskutime dhe zhvillimin e strategjive për të përballuar sfidat dhe shfrytëzuar mundësitë që IA ofron. Kjo përfshin rishikimin e modeleve të arsimit dhe trajnimit profesional për të përgatitur qytetarët për një të ardhme ku IA do të jetë gjithnjë e më prezent. 2024 është viti ku Shqipëria dhe Kosova mund të bëhen pjesë e revolucionit të IA, duke ndërmarrë hapa konkretë për të qenë pjesë e kësaj epoke transformuese.