Në Koroshishtë të Strugës u zbulua një nekropol i periudhës arkaike, shekulli VI p.e.s. Kështu e thotë Ministria e Kulturës e Maqedonisë së Veriut dhe nga Muzeu arkeologjik i Shkupit, por edhe Muzeu i Ohrit. U gjetën 80 objekte nga dy varre, ku kishte helmetë të bronzit, unaza ari, enë të ndryshme, fletë metalike prej ari, etj, përcjell INA.
Ministri i Kulturës dhe Turizmit, Zoran Lutkov theksoi se bëhet fjalë për një nekropol të periudhës arkaike.
“Lokaliteti i hulumtuar i këtij vendi është një nekropol i periudhës arkaike, shekulli VI p.e.s., i cili në shumë mënyra i ngjan Nekropolit të Trbeni. Brenda kompleksit të varreve janë regjistruar 80 gjetje, të cilat jo vetëm kanë një rëndësi të veçantë për aspektin shkencor e kulturor të kërkimit, por edhe plotësojnë imazhin e njohurive tona për rastet kulturo-historike dhe sociale në rajon. Jam i bindur se do të kenë një efekt pozitiv në turizmin dhe ekonominë në Maqedoni”, tha ministri Lutkov.
Gjurmimet në terren kanë nisur prej vitit 2023 kur ekipi i udhëhequr nga Pero Arxhanliev, por gjithçka kishte nisur në vitin 2020, kur Shefit Shemshedini nga Koroshishta e Strugës duke punuar arën e tij ka hasur në gurë, ndërkaq më pas ka zbuluar një helmetë bronzi, të cilën e ka dorëzuar në Muzeun e Ohrit.
Arkeologu strugan, Fitni Dalipi thotë se gjetjen i takojnë fisit Ilir të Enkelejdëve, të cilët kanë banuar në krahinat përreth liqenit të Ohrit e që kanë krijuar dinastinë e parë të mbretërisë Ilire në fund të shekullit 5 para Krishtit.
“Këtu janë gjetur deri më tani që ne i përfunduam gërmimet, mbi 100 artefakte. Erdhëm në konstatim se këto artefakte i takojnë popullatës që ka jetuar në pellgun e Liqenit të Ohrit, Ohër, Strugë Pogradec. Janë fisi i Enkelejdëve. Janë 2.600 vjet të vjetra”, theksoi për Alsat, arkeologu Dalipi.
Gazetari Marin Mema ka alarmuar lidhur me këto zbulime duke theksuar se është një zbulim me shumë rëndësi në vazhdën e varreve mbretërore ilire të zbuluara gjatë Luftës së Parë Botërore në afërsi të fshatit Trebenisht.
“Objektet e zbuluara në vitin 1918 dhe më pas në vitet 30 u morrën nga arkeologët bullgarë dhe ata serbë… Maskat e arta mbretërore ilire të fisit të Enkelejve janë sot në Sofie e Beograd… fakt ky i njohur dhe zyrtar. Tashmë nëntoka e zonës ka dhënë përsëri gjurmët e saj mbretërore ilire… Nuk jemi në kohën e Luftës së Parë Botërore, por sërish këtu nuk ka arkeologë shqiptarë! Kjo ndodh në kushtet kur arkeologjia moderne “maqedone” është vënë përposht nga nacionalizmi dhe jo shkenca! Aq e vërtetë është kjo sa në librat e historisë dhe në qëndrimet zyrtare historianët e arkeologët në vendin fqinj nuk i konsiderojnë Enkelejt dhe Dasaretët që zotëronin në lashtësi territorin e zbulimeve… si ilirë! Qesharake dhe antishkencore, pa mbështetje askund! Pra edhe këto zbulime rrezikojnë të kenë të njëjtin shtrembërim antishkencor… nga arkeologët “maqedonë” që kurrëfarë lidhje nuk kanë me Maqedoninë e lashtë dhe historinë e saj!”, reagoi Marin Mema.
Sllavica Babamova, drejtoreshë e Muzeut Arkeologjik në Shkup tha se gjetjet do të konservohen në Institutin dhe Muzeun e Ohrit. Ndërsa Ministria e Kulturës theksoi se do të vazhdojnë ekspeditat e hulumtimeve arkeologjike.