Çështja e krijimit të shtetit grek dhe identitetin grek pas Luftës për Pavarësi të vitit 1821 është një temë komplekse dhe ka shkaktuar debate të ndryshme në fushën e historisë dhe studimeve shoqërore. Disa studiues dhe autorë kanë argumentuar se krijimi i shtetit grek dhe identiteti grek modern janë në një mënyrë të madhe rezultat i ndërhyrjes dhe ndikimit të fuqive të mëdha të kohës, siç ishin Britania e Madhe, Franca, Rusia dhe ato që u quajtën fuqitë e mëdha europiane.
Një autor që ka shqyrtyuar këtë temë është Eric Hobsbawm, një historian britanik i njohur për punën e tij në fushën e historisë së popullit dhe identitetit kombëtar. Në librin e tij “Nations and Nationalism Since 1780” (Kombet dhe Nacionalizmi Që Nga Viti 1780), Hobsbawm analizon procesin e formimit të shteteve kombëtare (shtete me popullsi njëkombëshe) dhe identiteteve kombëtare në Europën moderne. Ai shpjegon se shpesh herë shtetet kombëtare janë krijesa dhe identitetet kombëtare janë formuar nëpërmjet proceseve politike dhe sociale, duke përfshirë ndërhyrjen e fuqive të mëdha.
Në rastin e Greqisë, ndihma e fuqive të mëdha, si dhe faktori i tyre politik dhe diplomatik, ishin të rëndësishme për arritjen e pavarësisë së shtetit grek në vitin 1830. Shumë nga kufijtë dhe karakteristikat e shtetit grek ishin të përcaktuara nëpërmjet ndërhyrjes së fuqive të mëdha në traktatet dhe marrëveshjet e ndryshme të kohës. Kështu, ka argumente se identiteti kombëtar grek modern ka qenë ndikuar dhe formuar në një mënyrë të madhe nga faktorët politikë dhe diplomatikë të periudhës pas Luftës për Pavarësi.
Kontributi i shqiptarëve në formimin e shtetit të ri grek dhe pavetëdija kombëtare e Kryengritësve të 1821, theksohen në paragrafët e mëposhtëm, cituar nga vepra e Hobsbawm.
“…nëse do të supozonim se Malësorët “grekë” që u ngritën kundër turqve në kohën e Bajronit ishin nacionalistë, gjë që padyshim është e pamundur, nuk mund të dështojmë për të vënë në dukje se disa nga luftëtarët e tyre më të frikshëm nuk ishin Helenët por Shqiptarët (Suliotët)” f.65 ——- “Megjithatë, “grekë të vërtetë” që morën armët për atë që doli të ishte formimi i një shteti të ri kombëtar të pavarur, nuk flisnin Greqishten e lashtë njësoj sikur italianët të flasin latinisht. Ata flisnin dhe shkruanin Demotike*. Perikliu, Eskili, Euripidi dhe lavditë e lashtësisë, Sparta dhe Athina nuk do të thoshin asgjë për ta, dhe për aq sa kishin dëgjuar për to, nuk i mendonin si të rëndësishme. Paradoksalisht, ata qëndronin për Romën dhe jo për Greqinë (romaio syne), që do të thotë se ata e shihnin veten si trashëgimtarë të Perandorisë Romake të krishterizuar (d.m.th. Bizantit). Ata luftuan si të krishterë kundër “jobesimtarëve” myslimanë, si romakët kundër qenve turq.” f.77.
/Përgatiti Elis Buba/usalbanianmediagroup.com ————————– Nations and nationalism since 1780: programme, myth, reality / E. J. Hobsbawm. – 2nd ed CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS *E. J. Hobsbawm 1990
*Demotike – Greqishtja demotike (gjuha e popullit) është forma moderne popullore e gjuhës greke. Nuk ka të bëjë me “Katharevousa” gjuhë artificialisht arkaike, e cila ishte standardi zyrtar (jo e popullit) deri në vitin 1976.
*Eric John Ernest Hobsbawm, një historian britanik i njohur për punën e tij në fushën e historisë së popullit dhe identitetit kombëtar.