Një prokuror brutal me nofkën “xhelati nga Teherani”: ky është Ebrahim Raisi helikopteri i të cilit u rrëzua

Një personalitet aktiv në revolucionin islamik, i cili përcaktoi se cilët të burgosur e tradhtuan atdheun dhe çuan në vdekjen e mijërave.  Dhe një president që u sigurua të investonte në siguri dhe të forconte marrëdhëniet me Rusinë, Kinën dhe madje edhe me Arabinë Saudite. Ibrahim Raisi ndërtoi një lavdi karrierë në shërbim të revolucionit islamik dhe madje ishte caktuar për të trashëguar postin e udhëheqësit suprem.

Një klerik konservator dhe prokuror brutal, i cili ishte një nga ata që ishin përgjegjës për ekzekutimin e mijëra kundërshtarëve të regjimit: përpara se të zgjidhej president i Iranit në qershor 2021, Ibrahim Raisi arriti të ndërtonte një karrierë “të lavdishme” për veten e tij si një shërbëtor besnik i regjimit.. Madje Raisi u përshkrua si një nga kandidatët e mundshëm për të zëvendësuar një ditë Ali Khamenei.

Raisi, i cili lindi në Mashhad pak më shumë se 63 vjet më parë, mori arsim fetar dhe studioi, ndër të tjera, në Seminarin Bakum – institucioni më i rëndësishëm intelektual i Islamit Shiit. Ai ishte një partner aktiv në revolucionin islamik dhe iu përkushtua shërbimit të tij pas fitores së tij. Ai iu bashkua sistemit të prokurorisë dhe punoi në disa rrethe, përpara se të bëhej zëvendësprokuror i Teheranit në vitin 1985.

Në vitin 1988, Ayatollah Ruhollah Khomeini urdhëroi ekzekutimin e mijëra të burgosurve politikë, të akuzuar për bashkëpunim me Irakun. Raisi u caktua në komitetin që përcaktonte se kush nga të burgosurit e tradhtonte atdheun. Për shkak të rolit të tij në ekzekutime, ai mori epitetin “Xhelati i Teheranit”.

Karriera e tij u rrit edhe më shumë pasi Ali Khamenei zëvendësoi Khomeinin. Në vitin 1989 Raisi u bë prokuror i Teheranit dhe shërbeu në këtë post për gjashtë vjet; Më pas ai u emërua në një sërë postesh të larta në sistemin gjyqësor iranian, duke përfshirë nënkryetarin e parë të Gjykatës së Lartë. Në ato vite ai luajti një rol të spikatur në shtypjen e kundërshtarëve të regjimit pas protestës që u ngrit pas zgjedhjeve presidenciale të vitit 2009. Në vitin 2007, ai mori edhe një vend në Kuvendin e Ekspertëve, i cili zgjedh liderin suprem të Republikës Islamike.

Në vitin 2016, Raisi mori edhe një detyrë në duart e tij: Ali Khamenei e emëroi atë si roje të Xhamisë Ali në Mashhad dhe kështu në krye të fondit më të madh bamirësie të pambikëqyrur në Iran, i cili ka pasuri me miliarda dollarë. Sipas shumë vëzhguesve, emërimi i lejoi Raisit të forconte pozicionin e tij në establishmentin iranian.

Megjithatë Raisi ka ndërtuar një imazh për veten e tij si një njeri me parime, që lufton kudo korrupsionin. Në vitin 2017, ai kandidoi kundër presidentit të atëhershëm Hassan Rouhani për presidencën dhe kritikoi butësinë e tij në negociatat për marrëveshjen bërthamore. Rouhani fitoi me shumicë, por Raisi gjithsesi fitoi 38% të votave. Kur një vit më vonë, presidenti i atëhershëm i SHBA-së, Donald Trump, u tërhoq nga marrëveshja, pozitat e ashpra të Raisit u forcuan ndjeshëm, ndërkohë, në vitin 2019, ai u emërua në krye të gjyqësorit iranian dhe filloi një fushatë kundër korrupsionit midis zyrtarëve të lartë dhe njerëzve të shquar të biznesit edhe pse në menyrë selektive.

Në vitin 2021, ai tashmë kandidoi për president dhe e fitoi atë me 62% të votave, por fitorja e tij erdhi me një yll të madh në anën e tij: konkurrentët e tij më seriozë u skualifikuan javë përpara ditës së zgjedhjeve. Si përgjigje, iranianët dolen shum pak në votime dhe përqindja e pjesëmarrjes në zgjedhje ishte më e ulëta në historinë e Republikës Islamike: 49%.

Edhe pas zgjedhjes së tij në kryetar, Raisi vazhdoi të paraqitej si luftëtar kundër korrupsionit. Pavarësisht gjendjes së keqe të ekonomisë iraniane, Raisi zgjodhi të rrisë investimet në mekanizmat e sigurisë – diçka që u shpagua me shpërthimin e protestës së hixhabit pas vrasjes së Mehsa Amini.

Sa i përket marrëveshjes bërthamore, ai mbështeti rinovimin e saj – por “nën kushte që marrin parasysh interesat e Iranit”. Ndërkohë, Raisi forcoi marrëdhëniet me Kremlinin dhe ndihmoi Rusinë në pushtimin e Ukrainës. Në të njëjtën kohë, ai forcoi marrëdhëniet me Kinën, e cila gjithashtu ndërmjetësoi rinovimin e marrëdhënieve midis Teheranit dhe Riadit.

Së bashku me Raisi, në helikopter ishin ministri i jashtëm i Iranit, Hossein Amir Abdullahian, guvernatori i provincës së Azerbajxhanit Lindor, Malek Rahmati dhe Ayatollah Mohammad Ali al-Hashem, përfaqësuesi i udhëheqësit suprem në provincë.